Revolucioni në Epokën e Gurit
20,000 vjet më parë, të gjithë njerëzit ishin gjuetarë dhe mbledhës. 5000 vjet më parë ata përbënin vetëm dhjetë për qind - të tjerët ishin fermerë dhe barinj.
Po si vjen ky ndryshim?
Bujqësia u shfaq rreth 11,000 vjet më parë në të ashtuquajturën "Gjysmëhënës pjellore" - një zonë që shtrihet nga Iraku i sotëm deri në Siri. Rreth 15,000 vjet më parë, edhe atje po fillonte të ngrohej klima dhe në stepat e mëparshme djerrë po rriteshin barëra të egra me kokrra të mëdha. Gjuetarët-mbledhës mund të qëndronin tashmë gjithnjë e më shpesh në të njëjtin vend. Por klima nuk është gjithmonë aq e butë. Njerëzit filluan të zgjidhnin dhe të kultivonin barërat më të mirë, në mënyrë që të ishin në gjendje të hanë mirë edhe në periudha të vështira. Fermerët jetonin në të njëjtin vend. Ata filluan të ruanin, të magazinonin dhe të ushqenin familje më të mëdha.
Rreth 8000 vjet më parë, bujqësia erdhi në Evropë përmes fermerëve nga Anadolli. Aty ata takuan gjuetarët dhe mbledhësit dhe në shumicën e rasteve, jetuan edhe pranë njëri-tjetrit.
Një valë e dytë imigrimi pasoi 4800 vjet më parë: Nga stepat e Lindjes erdhën blegtorët me tufa të mëdha bagëtish. Ata ishin kulturalisht dhe teknikisht shumë më superior se vendasit.
